Главная » Статьи » Физика |
В категории материалов: 10 Показано материалов: 1-10 |
Сортировать по: Дате · Названию · Рейтингу · Комментариям · Просмотрам
Газдар мен кристалдар
арасында аралық күй болып табылатын сұйық
күйдін, осы екі күйге де
тән кейбір ортақ қасиеттері болады. Мәселен,
сұйықтардың
да кристалл денелер тәрізді белгілі көлемі болатын болса,
сонымен қатар сүйықтар газдар тәрізді өздері тұрған ыдыстын, пішінін
қабылдайды. Кристалдық күйге бөлшектердің
(атомдар мен молекулалардың) реттелген орналасуы тән болатын болса, газдарда бүл мағынада алсақ толық бейберекеттік (хаос) болады деуге
болады.Рентгенографиялық зерттеулердің керсеткендей, сүйықтарда бүл мағынада да аралық күй
бақыланады . . . |
1920 жылы О.Штерн молекулалардың жылулық қозғалысының жылдамдығын тәжірибе арқылы өлшеді. Сол тәжірибесі бойынша газдардың кинетикалық теориясының дұрыстығы дәлелденді. |
Температура (лат. temperatura – араластырылуға тиісті, өлшемдес болу, қалыпты күй)– макроскопикалық жүйенің термодинамикалық тепе-теңдік күйін сипаттайтын физикалық шама |
|
Резерфорд тәжiрибесi. Атомның ядролық моделi
Барлық заттар бөлiнбейтiн аса ұсақ
бөлшектерден – атомдардан тұрады деген ұғым ерте қалыптасқан болатын. Егер атом
шындығында заттың бөлiнбейтiн алғашқы кiрпiштерi болса табиғаттағы кездесетiн
сан алуан заттарға сан алуан атомдар сәйкес қойылуы тиiс. Бұлай болуы бiр
жағынан күмән туғызады. Физика ғылымының дамуы барысында ХIХ ғасырдың
аяғына қарата атомның қасиеттерiне байланысты жаңа тәжiрибелiк деректер жинала
бастады. Мысалы М.Фарадей
1833 жылы электролиз құбылысын зерттеу барысында электролит ертiндiлерiндегi
ток иондардың реттелген қозғалысы екенiн анықтады. Ал 1897 жылы Дж.Томсон
сиретiлген газдардағы электр разрядын зерттеу барысында қыздырылған немесе
ультракүлгiн жарықпен сәулелендiрiлген кез-келген химиялық элементтiң атомы
өзiнен терiс зарядталған бөлшектердi шығатынын анықтады. Осылай алғашқы
элементар бөлшек – электрон ашылды. Атом құрлысының күрделiлiгiне нұсқайтын
тағы бiр бұлтартпас факт 1869 жылы орыс ғалымы Д.И.Менделеев
ашқан химиядық элементтердiң периодтылық заңы. Атомдық масса өскен кезде
элементтердiң қасиеттерiнiң қайталануын атомның құрамына кiретiн бөлшектердiң
саны өскен кезде оның iшкi құрылымының қандай да бiр ерекшелiгiнiң
қайталануымен түсiндiруге болатындай. |
Кванттық теорияның шығуы Физикада болған ең ұлы тоңкерiс ХХ ғасырдың бас кезiне дәл келедi. Тәжiрибеде байқалңған жылудың сәуле шығару (қызған дененің электромагниттiк толқындар шығаруы) спектрлерiне энергияның үлестiрiлу заңдылықтарын түсiндiру мүмкiн болмады. Максвеллдiң сан рет тексерiлген электромагнетизм заңдарын заттың қысқа электромагниттiк толқындар шығару проблемасына қолданбақшы болғанда, кенет «қарсылық керсеттi». Бұл заңдардың антеннаның радиотолқындар шығаруын тамаша сипаттауы және өз кезінде электромагниттiк толқындардың барын осы зандар негiзiнде алдын ала айтуы таңқалар . . . |
Галактикалар мен жұлдызды жүйелердің эволюциясы Галактикалардың құрылымы мен пайда болуы туралы зерттейтін космологиямен ғылымымен қатар космогония (грекше: "гонейа” – туылу деген мағынаны білдіреді) – космостық денелер мен олардың жүйелерінің шығу тегі мен дамуын зерттейді (космогонияның планеталық, жұлдыздық, галактикалық түрлері бар). Галактикалар дегеніміз, тек шар тәрізді ғана емес, спираль, эллипс, т. б. тәрізді ортасында ядролары бар жұлдыздар мен олардың жүйелерінің алып жиынтықтары болып саналады. Галактикалар миллиардтап саналады, сондай – ақ олардың әрқайсысында миллиардтаған жұлдыздар бар. |
Квант физикасы Физикада болған ең ұлы тоңкерiс
ХХ ғасырдың бас кезiне дәл келедi. Тәжiрибеде байқалңған жылудың сәуле шығару
(қызған дененің электромагниттiк толқындар шығаруы) спектрлерiне энергияның үлестiрiлу
заңдылықтарын түсiндiру мүмкiн болмады. Максвеллдiң сан рет тексерiлген
электромагнетизм заңдарын заттың қысқа электромагниттiк толқындар шығару
проблемасына қолданбақшы болғанда, кенет «қарсылық керсеттi». Бұл заңдардың
антеннаның радиотолқындар шығаруын тамаша сипаттауы және өз кезінде электромагниттiк
толқындардың барын осы зандар негiзiнде алдын ала айтуы таңқаларлық едi. |
ОВТ лекции Скачать/Жүктеу |